Baza tekstova iz oblasti politike, kulture i psihoanalize
 
PREMIJERI ZA BRISANJE: Razlika i ponavljanje Foto: Oksana Toskić
Facebook Twitter Google
01.12.2018 / Prikazi

PREMIJERI ZA BRISANJE: Razlika i ponavljanje

<< Nazad na sadržaj
  < Prethodno
     Sledeće >

Svaka kampanja protiv Stanka Subotića, bilo da je reč o trgovini cigaretama tokom devedesetih, poslovima u sklopu distributivnog lanca Futura plus, navodnom pranju novca lica osumnjičenih za trgovinu drogom i finansiranju političkih partija ili, najčešće, svemu tome kombinovano – jeste uvek neka vrsta reaktualizacije ili ovremenjavanja afere „Nacional“ u malom. Kao prokletstvo koje se malo-malo, iznova i iznova stavlja u pogon i zavrti medije koji računaju na onaj crv sumnje kakav nužno ostaje u glavi konzumenata nakon toliko ciklusa ponavljanja, sa svim propratnim derivatima i varijacijama; bez obzira na činjenice koje govore suprotno, i koliko god oslobađajućih presuda ili dobijenih tužbi u korist Subotića bilo. Medijska vrteška jača je od svakog razuma i lepi se za one prirodno najlabilnije slojeve koji predstavljaju dominantnu karakteristiku čoveka kao bića, pogotovo što označitelj Subotić, slično kao i Vladimir Popović, najčešće samo služi kao usputna stanica da bi se došlo do politički prominentnijih figura, bilo da su to Milo Đukanović, Zoran Đinđić ili Aleksandar Vučić. U knjizi Bratska hajka Ćurgus upravo tako pozicionira Subotića kao medijskog označitelja u Crnoj Gori: „Način na koji su se mediji obračunavali sa Stankom Subotićem postao je paradigma hajke na političare. Prozivanje i kriminalizacija Subotića bila je zapravo strela koja se odapinjala prema Đukanoviću. Teško je shvatljivo da je tokom 2009. i 2010. godine, i pored svih saznanja koja su se pojavila o motivima, inspiratorima i nalogodavcima ’duvanske afere’, ta priča ponovo reciklirana. Istovremeno su se pojavile stotine tekstova u kojima je veza Milo Đukanović – Stanko Subotić označena kao simbol svega lošeg i kriminalnog.“[1] Nema nikakve dileme da, u ovakvim označiteljskim koordinatama i posle ovoliko vremena rada na označenom određenog imena, nikakva formalno-pravna, pravosnažna oslobađajuća presuda ne može u javnosti potpuno preokrenuti sliku o Subotiću, što ga, dok je god živ, čini idealnim i neizostavnim začinom u svakoj hajci koja ima veze sa Đukanovićem, a sve više i sa Vučićem.

U Srbiji pak današnji najaktivniji nastavljači afere „Nacional“, koji (iako pažljivo vode računa da je decidno ne pominju jer je bila vezana i za Đinđića, koji im je danas kao žrtva potreban, kao ni nekadašnjeg urednika tog lista Ivu Pukanića, tadašnjeg ambasadora u SRJ Vilijama Montgomerija, niti trgovce cigaretama poput Srećka Kestnera ili Volfa Minića) upadljivo eksploatišu sve njene sadržaje kao i repove, tj. posledice koje su, slanjem takvih medijskih napisa, bile namenjene da nastanu animiranjem tužilaštava u regionu i pojedinim zemljama Evropske unije kako bi se pokretali istražni postupci – jesu tzv. istraživačke mreže CINS i KRIK (obe su filijale reketaške organizacije OCCRP), njihov istureni propagator Stevan Dojčinović i mediji Blic i B92, koji se mogu smatrati desnom rukom korumpiranih struktura u Tužilaštvu za organizovani kriminal, kriminalističkoj policiji i bezbednosnim službama. Tako je npr. nivo manipulacije na TV B92 toliko duboko u krvotoku ovog medija, da su u obmanjivanje građana uvučeni i najčešći prezenteri vesti – Goran Dimitrijević i Živana Šaponja Ilić, jer se već u njihovim najavama, u načinu na koji prave uvod za prilog, odnosno kako ga treba tumačiti, šta treba naglasiti a šta potisnuti – nalazi spin, usmerenje koje sa sobom već nosi političku poruku, što nikakve veze s nastojanjem za objektivnošću nema, iako istovremeno sve izgleda ozbiljno i profesionalno. Na sajtovima navedenih organizacija Subotić je označen kao „osoba od interesa“, što je naziv koji sasvim ispravno upućuje na razloge zbog kojih se bave pojedinim ljudima; ne samo zato da bi se bavili istraživanjima o kriminalu i korupciji, već i kako bi kontinuiranim podstrekivanjem hajki protiv tih lica radili u službi onih kojima je stalo da ta lica budu označena na način na koji to upravo takve organizacije mogu da izvedu.

Ipak, posle toliko vremena, neka od imena sa samog početka afere „Nacional“ i dalje su u igri i kooptiraju za nekakve važne izvore („insajdere“) informacija u ovim medijima, kao što su Ratko Knežević i Nebojša Medojević. Posebno je u tom smislu zanimljiva figura Medojevića, čija se opskurnost i marginalnost u političkom životu Crne Gore kamufliraju faktom da je predsednik stranke koja u crnogorski parlament ne bi mogla da uđe da ne nastupa u koaliciji s drugim strankama – Pokret za promjene – slično kao što je u Srbiji slučaj s Novom strankom Zorana Živkovića, koju ne registruje nijedna lista s rezultatima istraživanja javnog mnjenja. Ova dva lica dobila su takav status u medijima osovine Tužilaštva za organizovani kriminal, zajedno s podgoričkom, antiđukanovićevskom trojkom VijestiDanMonitor, da su ti isti mediji malo-malo u stanju ponovo da ih predstavljaju kao relevantne faktore i osvežene nosioce „šokantnih informacija“, koliko god da su pre toga neistina izrekli i da je dokazano da su njihovi navodi bili u službi čiste političke propagande, što, po pravilu, ti mediji nikada ne prenose. Stotine izrečenih laži za njih tako još uvek ne implicira neverodostojan lični karakter, dok je za neke druge jedna neosnovana optužba već sama po sebi dovoljna da bi se posumnjalo u njihove namere i integritet. Tretman ovih osveživača afera tako je potpuno antipodan metama poput Subotića, Đukanovića, Popovića i Vučića, u vezi s kojima ne samo što se i najmanja inkonzistentnost iz rutine diže na nivo novog skandala nego se i izmišljaju priče kakve ne bi objavio nijedan medij osim tih, koji to onda uzajamno razmenjuju kao otkriće onog drugog – da bi se podigla nova-stara afera.[2]

     Sledeće > 
  < Prethodno
<< Nazad na sadržaj

 
  1. Bratska hajka; Crna Gora – jedna osporavana državnost, Centar za bezbednost i toleranciju, Beograd, 2013, str. 171.
  2. „Ako neka medijska senzacija, kao što je priča o duvanskoj (švercerskoj) mafiji, traje duže od deset godina, to mnogo više govori o njenim spin majstorima nego o samoj aferi. Da nešto što spada u sferu međunarodnog kriminala ’opstane’ kao priča duže od deset godina, to je u suprotnosti sa medijskom entropijom (nove vesti i informacije potiskuju one stare), ali i sa samim policijskim i pravosudnim sistemom u nekoliko država koje ta afera povezuje. Zbog toga ne iznenađuje kada se jednom objavljena informacija, posle nekoliko godina, ponovo ’otkriva’ i pušta u medije kao da je upravo otkrivena. Na taj način mogu da se recikliraju stare informacije i da se podgreva osećanje da se pisati može šta se hoće, bez ikakve samokontrole i provere“ (Isto, str. 160).
 
Ištvan Kaić © All Rights Reserved.
Vrh strane